چکیده
در رابطه با طرح پی جویی و پتانسیل یابی کانسارهای غیر فلزی کانسارهای استان ایلام ، مواردزیر استفاده و نقشه های مورد نظرتهیه گردیده است. این مدارک عبارتند از :
1- فتوژئولوژی عکسهای هوایی مناطق موجود در برگه های (sheet) های حمیل، چغا کبود، جویزر، زرنه و رووان.
2- تهیه نقشه های پایه و اصلاح این نقشه ها با توجه به عملیات صحرایی
3- تهیه 5 نقشه زمین شناسی و معدنی با مقیاس 50000 :1 که واجد نقاط معدنی مشخص شده در طرح می باشد.
4- نمونه برداری از مناطق یاد شده و آنالیز نمونه های مذکور.
5- تهیه گزارش مربوط به طرح پی جویی و پتانسیل یابی کانسارهای غیر فلزی.
در این طرح جمعاً تعداد 40 آنالیز بر روی نمونه ها صورت گرفته است و تعداد 100 شبانه روز برای طرح مذکور کار صحرایی صورت گرفته است و نتیجه آن مشخص شدن تعدادی اندیس معدنی می باشد.
در بازدیدهای اولیه این ناحیه سنگ شیلی سیاه رنگ کربناته حاوی ذرات پراکنده سولفید به همراه کانی سبز رنگ و اکسیدهای آهن جلب توجه نموده است.
بر اساس نقشه های تهیه شده و مطالعات انجام شده وجود ناهنجاری های باریت و نیز بیتومین و کمی فسفات و سیلستین به همراه ناهنجاری های سولفورهای آهن (پیریت و مارکاسیت) حاوی مقادیری ارسنیک، روشن گردید. در حالیکه آثار کانیهای مس در سطح زمین یافت نشد. در هر حال نتایج آزمایشات عنصری می تواند امکان حضور عناصر دیگر را بازگو نماید.
مقدمه
منطقه زاگرس کمی کمتر از پهنه میهن را در بردارد، در حالیکه بجز نفت که یک کانسار مواد آلی است، تقریباً هیچ گونه اطلاعات معدنی و علمی و اقتصادی از این ناحیه عظیم در دست نیست. امید است با پیگیری مطالعات که آغازش با این گونه پروژه هاست، بتوان با ایجاد کمترین هزینه توان معدنی آنرا مورد پژوهش و ارزیابی قرار داد.
در اکتشافات ژئوشیمیایی، ویژگی های ژئوشیمیایی و کانی سنگین کمپلکس های زمین شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد. در این ره گذر مسائل نمایان شده در اثر مطالعات فاز قبلی مورد بررسی قرار گرفته و نواحی امیدبخش معدنی با ارزیابی قابلیت تولید معدن آن در فازهای تفصیلی تر بدست می آید.
ناحیه اکتشافی مورد درخواست در خط راست حدود 35 کیلومتری باختر تا شمال باختری شهر ایلام در منطقه ای کوهستانی قرار دارد. گستره مزبور از نظر زمین شناسی در منطقه زاگرس و در قلمرو سنگ های رسوبی با روند ساختاری شمال باختری قرار دارد.
کوشش بر آنست که با ایجاد کمترین هزینه و با بازدهی مناسب طرح اکتشاف ناحیه تدوین گردیده و نتیجه گیری لازم برای پاسخ به سؤال اصلی معدنی ناحیه مزبور، یعنی وجود کانی سازی مس ارائه شود.
خاطرنشان می سازد که زون زاگرس حدود مساحت کشور را در بر گرفته این در حالی است که کمترین اطلاعات زمین شناسی را داراست، به ویژه از نظر تحقیقات معدنی بجز نفت عملاً صفر است شاید زمان آن رسیده باشد که این ناحیه عظیم را برای استفاده از کانیهای صنعتی و مهمتر از آن تحقیق پتانسیل معدنی آن مورد پژوهش قرار داد.
(فهرست مطالب)
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول تاریخچه مطالب قبلی
1-1- مقدمه 6
1-2- مشخصات جغرافیایی استان 6
1-3- راههای ارتباطی 12
فصل دوم ژئو مرفولوژی منطقه
2-1- مقدمه 14
2-2- زمین شناسی ناحیه ای 16
2-3- چینه شناسی استان 19
فصل سوم پی جویی وپتانسیل یابی
3-1- سنگ آهک 31
3-2- گوگرد 36
3-3- سنگ های تزئینی 43
3-4- دولو میت 53
3-5- گچ 62
3-6- بیتومین و قیر طبیعی 68
فصل چهارم بررسی کانیهای سنگین منطقه ایلا م
4-1- مقدمه 72
4-2- مشخصات سطحی زمین 72
4-3- طرح اکتشاف ونمونه برداری 73
4-4- تشریح نتایج 75
نتایج و پیشنهادات 80
منابع و مراجع 82
پیش گفتار:
بهره برداری از حداکثر ظرفیت های نصب شده ماشین آلات و سایر عوامل که بتوانند کارآیی کارخانجات را به حداکثر برسانند و در عین حال نقش کاهنده و یا جایگزین منابع دیگر را داشته باشند هدفی است که « مدیریت ظرفیت» در بهره وری بیشتر واحدهای تولیدی دنبال می کند درکنار و هماهنگ بااین موضوع مهندسی صنایع نیزعوامل کیفی تولید را هدایت و سایر واحدهای مهندس را به این منظور بخدمت می گیرد. پژوهش در مورد استفاده از منابع پوزولان نیز از عملیاتی است که در چهار چوب نیل به این اهداف شروع و در حال انجام می باشد.
پوزولان یکی از منابع معدنی و مکانیکی موجود در طبیعت می باشد که از مخلوط کردن آن با کلینکر سیمان وسایش بحد لازم می تواند سیمانی را تولید نمود که از نقطه نظر بعضی از خواص نسبت به سیمان پرتلند معمولی امتیازهائی را دارا می باشد. استفاده از این ماده معدنی که نهایتاً باعث کاهش قیمت تمام شده سیمان و نیز افزایش تولید می گردد.
آنچه در این پروژه آمده است نتایج مربوط به اکتشاف ذخایر پوزولانی در شعاع 150 کیلو متری اطراف کارخانه سیمان اردبیل و هم چنین کارخانجات در دست احداث می باشد. بدین منظور پس از شناسایی هر کانسار پوزولانی روی نمونه ای مخلوط های مختلف صورت گرفته است. براساس این آزمایشات ارزیابی مقدماتی هر کانسار و انتخاب اولویت ها برای اکتشافات تفضیلی و بررسیهای نهایی کاربرد موجود در آن انجام پذیرفته است. بدیهی است انجام بررسیهای تفظیلی می بایست متقابلاً دنبال گردند. امید است این بررسیها بتواند آغازی برای استفاده مطلوب از منابع کشور و تولید انبوده این نوع سیمال گردد.
فصل اول: کلیات
الف- موقعیت جغرافیایی:
منطقه مورد مطالعه در شمال- شمالغرب ایران و بین طول جغرافیایی ´30 و ?47 ?40 و ?48 و عرض جغرافیایی ?38 تا ´30 و ?38 واقع است. این منطقه بخش اعظم نقشه 250000: 1 چهار گوش اردبیل و بخش کمی از چهار گوش اهر را در بر می گیرد.
ناحیه مورد بررسی جزء استان اردبیل بوده و دارای آب و هوای سرد و نیمه مرطوب است. پوشش گیاهی آن خیلی کم (بجز ارتفاعات غربی تالش که دامنه شر قی شان پوشیده و جنگلی است) و زمستانی پر برف و سرد دارد. ارتفاعات آن( کوه سبلان ) در تابستان نیز پوشیده از برف میباشد. بطور کلی مشخصات جغرافیایی منطقه مورد مطالعه را بصورت زیر میتوان خلاصه نمود:
عنوان صفحه
فصل اول:
کلیات……………………………………………………………………………………………………. 1
موقعیت جغرافیایی ……………………………………………………………………………….. 1
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. 7
فصل دوم:
خلاصه ای از زمین شناسی منطقه اردبیل ………………………………………………… 13
فصل سوم :
خاصیت پوزولان …………………………………………………………………………………… 18
بارزترین نکات مثبت تولید سیمان با مواد افزودنی …………………………………. 19
کشورهای تولید کننده سیمان پوزولانی و استانداردهای آن……………………… 20
بررسیهای مقدماتی برای شناسایی و اکتشاف مواد پوزولان …………………….. 22
مناطق مورد بررسی جهت اکتشاف مقدماتی مواد پوزولانی در اردبیل………. 24
1- توف برشها وهیا لوکلاستیت های ائوسن ………………………………………….. 24
1-1- زمین شناسی…………………………………………………………………………………. 24
1-2- سنگ شناسی ……………………………………………………………………………….. 28
1-3- پوزولان اکتیویته……………………………………………………………………………. 32
1-4- ذخیره احتمالی……………………………………………………………………………… 33
1-5- نگرشی به جنبه های اقتصادی……………………………………………………….. 33
2- توف ها و توف برشهای پامیس دار موجود در رسوبات جنوب اردبیل.. 34
2-1- خلاصه ای از زمین شناسی حوضه رسوبی نئوژن در جنوب اردبیل…. 34
2-2- بررسی توفهای پامیس دار موجود در رسوبات جنوب اردبیل بعنوان ماده اولیه سیمان پوزولان 41
2-2-1 اندیس شماره 1 ( اندیس چای سیغرلی)……………………………………… 41
الف- موقعیت جغرافیایی ……………………………………………………………………… 41
ب- شرح واحدهای سنگی ……………………………………………………………………. 42
ج- مطالعات سنگ شناسی……………………………………………………………………… 47
د- آزمایشات میزان فعالیت پوزولانی………………………………………………………. 57
م- ذخیره احتمالی …………………………………………………………………………………. 59
ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی …………………………………………………………… 60
2-2-2 اندیس شماره 2 ( اندیس دیم سیغرلی – اوچقاز )……………………….. 61
الف – موقعیت جغرافیائی ……………………………………………………………………… 61
ب- شرح واحد های سنگی ………………………………………………………………….. 61
ج- مطالعات سنگ شناسی …………………………………………………………………….. 66
د- آزمایشات پوزولان اکتیویته………………………………………………………………… 71
م- ذخیره احتمالی………………………………………………………………………………….. 71
ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی …………………………………………………………… 72
2-2-3 اندیس شماره 3 ( اندیش قشلاق قاسملو )…………………………………… 72
الف- موقعیت جغرافیایی………………………………………………………………………… 72
ب- شرح واحدهای سنگی ……………………………………………………………………. 72
ج- مطالعات سنگ شناسی……………………………………………………………………… 74
د- آزمایشات پوزولان اکتیویته ………………………………………………………………. 78
م- ذخیره احتمالی …………………………………………………………………………………. 79
ه- نگرشی به جنبه های اقتصادی…………………………………………………………….. 79
2-2-4 – اندیس شماره 4 ( اندیس الماس کندی)…………………………………… 80
الف- موقعیت جغرافیایی………………………………………………………………………… 80
ب- شرح واحدهای سنگی ……………………………………………………………………. 80
ج- مطالعات سنگ شناسی …………………………………………………………………….. 83
د- آزمایش پوزولان اکتیویته ………………………………………………………………….. 83
م- ذخیره احتمالی …………………………………………………………………………………. 84
هـ – نگرشی به جنبه های اقتصادی ……………………………………………………….. 84
3- ایگنمبریت ها و خاکسترهای آتشفشانی مربوط به فعالیت آتشفشانی سبلان….. 85
3-1- مختصری در مورد زمین شناسی آتشفشان سبلان …………………………… 85
3-2- بررسی ایگنمبریت های دره قطور سویی بعنوان ماده اولیه سیمان پوزولان……. 88
3-2-1 مطالعات سنگ شناسی………………………………………………………………… 89
3-2-2- آزمایش پوزولان اکتیویته …………………………………………………………. 92
3-2-3- ذخیره احتمالی ………………………………………………………………………… 92
3-2-4- نگرشی به جنبه های اقتصادی ………………………………………………….. 93
3-3- نهشته های خاکستر دامنه های شرقی سبلان ………………………………….. 93
3-3-1- اندیس شماره 1( اندیس غرب سرعین ) …………………………………… 94
3-3-2- اندیس شماره 2( اندیس حسن باری) ………………………………………. 97
3-3-3- اندیس شماره 3 ( اندیس ایمچه) ……………………………………………… 97
3-3-4- اندیس شماره 4 ( اندیس باری ) ……………………………………………… 98
3-3-5- اندیس شماره 5 ( اندیس دیج و یجین ) …………………………………… 102
3-3-6- اندیس شماره 6- ( اندیس حمله ور ) ……………………………………… 102
3-3-7- مطالعات سنگ شناسی …………………………………………………………….. 106
3-3-8- آزمایش پوزولان اکتیویته …………………………………………………………. 107
3-3-9- ذخیره احتمالی ………………………………………………………………………… 107
3-3-10- نگرشی به جنبه های اقتصادی…………………………………………………. 119
ارزیابی کلی : ………………………………………………………………………………………. 120
منابع ………………………………………………………………………………………………..122