شیوه انجام تحقیق:
شیوه این تحقیق بصورت مطالعه کتابخانهای و تحقیق در میان مطالب کتبی می‌باشد. در انجام این کار، ابتدا حضور آیات سوره یوسف در کتابهایی همچون «اتقان» و « مغنی الادیه» مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از تفاسیر ادبی چون «کشاف» و «جوامع الجامع، مطالبی بصورت فیش برداری تهیه شد. نیز از تفسیر المیزان، مطالب ادبی استخراج گردید. سپس این مطالب در متن اصلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفت.
فهرست مطالب:
مبحث صفحه
فصل اول: کلیات
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………
بیان مسئله………………………………………………………………………………………………….
اهمیت موضوع……………………………………………………………………………………………
شیوة تحقیق………………………………………………………………………………………………..
محدویت‌ها………………………………………………………………………………………………..
توضیحات………………………………………………………………………………………………….
فصل دوم: نگاهی ادبی به سوره یوسف(ع)…………………………………………………………
فصل سوم: خلاصه و نتیجهگیری……………………………………………………………………..
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………
این رساله شامل چهار فصل می باشد :
فصل اول به اوضاع سیاسی ،اجتماعی ،ادبی و فرهنگی جهان عرب در قرن نوزدهم به صورت مجمل پرداخته شده است .
در فصل دوم زندگی « شیخ ناصیف یازجی » و آثار وی مورد برسی قرار گرفته است .
در فصل سوم به صورت مجزا مقامات شیخ – که اثر گرانبهایی است- و نیز سبک شیخ در مقامات آمده است .
و در فصل آخر دیوان شعری شیخ همراه با ترجمه برخی اشعار وی و بیان برخی نکات بلاغی مورد کنکاش واقع شده است .
در پایان از تمامی اساتید ارجمندم به خصوص استاد محترم جناب آقای دکتر جعفری و استاد گرامی جناب آقای دکتر شایگان مهر نهایت تشکر را دارم ، ونیز بسی لازم است از سر کار خانم وحدانی استاد محترم دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد واحد مشهد که مرا از راهنمایی بی شائبه شان بهره مند نمودند تقدیر و تشکر نمایم .
در ضمن از کتابداران محترم آستان قدس رضوی و کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد و از تمام دوستان عزیزم که مرا در این مهم یاری رساندند از جمله خانم حاتمی کمال تشکر را دارم و از خداوند برای تمام این بزرگواران توفیق روز افزون خواستارم .
فهرست
عنوان صفحه
چکیده
پیشگفتار
بخش اول:اوضاع سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی و ادبی
جهان عرب و لبنان در قرن نوزدهم
-اوضاع سیاسی
- اوضاع اجتماعی
- اوضاع فرهنگی و ادبی
بخش دوم: نگاهی به زندگی و آثار ناصیف یازجی
فصل اول:تاریخچه زندگی ناصیف یازجی
- اصل خاندان
- در دربار امیر بشیر شهابی
- زندگی ناصیف در بیروت
- وفات یازجی
- مقام و منزلت ناصیف یازجی
فصل دوم:گذری بر آثار شیخ ناصیف یازجی
بخش سوم:بررسی مجمع البحرین
فصل اول: ویژگی مقامات
فصل دوم:برگزیده ای از مقامات شیخ ناصیف یازجی
- المقامه الطبیه
- المقامه العقیقیه
- المقامه النجدیه
بخش چهارم: پژوهشی در دیوان یازجی
فصل اول:ویژگیهای شعر ناصیف
فصل دوم:اغراض شعری
- مدح
- رثا
- حکمت
- غزل
- تاریخ شعری
منابع و ماخذ
ملخص الرساله
چکیده رساله
کتاب گلستان سعدی و بهارستان جامی ، باغی است رنگارنگ و تن پوش آن زیبایی های لفظی و معنوی است ، که بر قامت این دو کتاب ، برازنده دوخته شده است . در این رساله سعی بر این است که این دو کتاب به صورت موشکافانه ، مورد نقد و بررسی قرار گیرد . که محتوای رساله، به پنج بخش اصلی تقسیم شده است که به ترتیب عبارتند از :
1- بررسی انواع نثر پارسی ، ( قرن چهارم تا قرن نهم هـ . ق ) در بستر تاریخ ادبیات .
2- مقامه چیست ؟ و چگونگی شکل گیری آن در ادب پارسی و ویژگی های مقامه نویسی و به راستی آیا گلستان ، نوعی مقامه می باشد ؟ مقایسه مقامات حمیدی و گلستان سعدی .
3- ویژگی های سبکی گلستان سعدی و بهارستان جامی و وجوه اشتراک و افتراق سبکی این دو اثر گرانبهای ادب پارسی .
4- بررسی حکایات گلستان و بهارستان ، از لحاظ وجوه اشتراک و افتراق و بررسی ویژگی های سبکی و بلاغی حکایات .
5- بررسی آیات و احادیث ، از جهت تاکید مطلب یا بار معنایی و بررسی اشعار عربی از جهت تاکید مطلب یا اشاره شعر ، به آیه و حدیث .
6- نتیجه گیری کلی از پایان نامه
پیشگفتار
خدای ، جهان آفرین را سپاس که به من این لطف عظیم را عنایت کرد ، که در گلزاری از معرفت و حکمت قدم بگذارم . و هر لحظه که در این بوستان عشق و محبت ، بیشتر تعمق می کردم ؛ درون خویش ، احساس زایدالوصفی داشتم که در سرزمینی زاده شده ام که محبت و عشق به همنوع ، در رگ های اجدادم ، حیات داشته است . و نشان می دهد که مردم کشورم ، روحشان و کالبد خاکیشان ، با عشق سرشته شده است . و شاعران و نویسندگان این مرز و بوم ، با نقاشی ماهرانه ی ، با قلم زرین خویش ، بر صفحه دل انسان ها می نگاشتند و نام آنها تا ابد جاودانه می ماند . و خوشبختانه این دو آموزگار بزرگ تعلیم و تربیت ، ادبیات تعلیمی کشورم ، ( سعدی و جامی ) با قلم روان خویش ، درس دوست داشتن به همنوع ، روی در روی شدن با مشکلات و نهراسیدن از آن ، توکل به خدا ، مبارزه با پلیدی و زشتی ، روی آوردن به باغ معرفت و دانایی را با فکر و اندیشه جاودانه خویش ، به ما ملت تمدن ساز ، تقدیم کرده اند . به راستی اگر سعدی نبود ؟ چه بر سر نثر زیبای پارسی می افتاد. هم اکنون زمانی فرا می رسید که باید در فرهنگ لغات ، واژگان پارسی را جستجو می کردیم. و از زبان شیرین پارسی جز نامی باقی نمی ماند .
جامی نیز به گردن ادب پارسی ، حق بزرگی دارد اگرچه در بهارستان ، نتوانسته است مانند : سعدی ، به پختگی و کمال دست پیدا کند . ولی به حق در دوره فضل فروشی نویسندگان پارسی ، که تکّلف و تصنّع را وارد ادبیات کردند . به حق عبدالرحمان جامی ، نیز با سادگی و روانی متن ، به ادبیات پارسی کمک شایان توجهی کرده است . که در این رساله ، در پنج بخش به مقایسه گلستان و بهارستان پرداخته شده است .
« مقایسه گلستان سعدی و بهارستان جامی »
فهرست مندرجات رساله
1- چکیده رساله ……………………………………………………………………………………………………. 9
2- پیشگفتار ………………………………………………………………………………………………………… 10
بخش اول : انواع نثر در بستر تاریخ ادبیات ( قرن چهارم تا قرن نهم هـ .ق ) ….. 13-26
1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 13-14
2- فصل اول 1- چگونگی شکل گیری نثر مرسل اول ………………………………. 15
2- چگونگی شکل گیری نثر مرسل دوم ………………………………. 15
3- ویژگیهای نثر مرسل اول و دوم ……………………………………….. 16
3- فصل دوم 1- چگونگی شکل گیری نثر فنی در بستر تاریخ ادبیات …………… 17
2- تقسیم بندی نثر موزون به دو دسته
3- ویژگی های نثر موزون مرسل …………………………………………. 18
4- ویژگی های نثر موزون فنی ……………………………………….. 18-19
5- دیدگاه نثر نویسان درباره نثر موزون فنی ………………………. 19-20
4- فصل سوم 1- نثر فارسی قرن هفتم و هشتم در بستر تاریخ ادبیات………….. 21-22
2- جایگاه نثر فارسی در قرن هفتم و هشتم ……………………………….23
3- امتزاج نثر موزون مرسل و فنی در قرن هفتم در گلستان سعدی .. 24
1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………..30
2- فصل اول 1- بحث لغوی مقامه …………………………………………………………………………. 31
2- مقامات در معنی اصطلاحی …………………………………………………………… 32
3- ویژگی های مقامه ……………………………………………………………………33-34
3- فصل دوم 1- گلستان و مقامات …………………………………………………………………….35-37
2- وجوه اشتراک گلستان با مقامات ………………………………………………38-40
3- وجوه اشتراک گلستان با مقامات « جدال سعدی با مدعی » و « مقدمه کتاب »
4- وجوه اختلاف گلستان و مقامات ……………………………………………..41-42
4- فصل سوم 1- مقامات حمیدی ………………………………………………………………………43-44
2- ارزش مقامات حمیدی در نثر فارسی …………………………………………44-45
3- مقایسه گلستان سعدی و مقامات حمیدی ……………………………………46-49
بخش سوم : مقایسه ویژگی های سبکی گلستان و بهارستان ………………….. 53-70
2- فصل اول 1- ویژگی های سبکی گلستان سعدی …………………………………………..53-57
2- ویژگی های سبکی بهارستان جامی …………………………………………..58-60
3- فصل دوم مقایسه ویژگی های سبکی گلستان و بهارستان
بخش چهارم : مقایسه حکایت های گلستان و بهارستان ………… 73-103
1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………73
2- بررسی بابهای گلستان و بهارستان از لحاظ وجوه اشتراک و افتراق …………………………..73-74
3- تشابه موضوع و مفهوم در حکایت اسکندر مقدونی ……………………………………………..74-75
4- تقسیم بندی حکایات گلستان و بهارستان 1- در سیرت پادشاهان …………………….. 76-84
به شش دسته اصلی از جهت اشتراک و افتراق 2- عشق و جوانی …………………………..85-91
موضوع ، شیوه سبک و بلاغت 3- در آداب صحبت …………………………92-95
4- سلامت و سلامتی …………………………96-98
5- بخشش و بخشندگی …………………….99-101
6- قناعت ……………………………………..102-103
بخش پنجم : بررسی آیات ، حدیث و اشعار در گلستان و بهارستان ……….. 107-134
1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 107
2- بررسی آیات قرآنی در گلستان 1- تاکید مطلب ………………………………….108-114
2- بار معنایی ……………………………………………..115
3- بررسی آیات قرآنی در بهارستان 3- تاکید مطلب …………………………………..116-117
4- بار معنایی ……………………………………………..118
4- بررسی احادیث گلستان 1- تاکید مطلب ………………………………….119-120
2- بار معنایی ـــــ
5- بررسی احادیث بهارستان 3- تاکید مطلب ……………………………………………121
4- بار معنایی ـــــ
6- بررسی اشعار عربی گلستان 1- تاکید مطلب ……………………………………..122-129
2- بار معنایی ـــــ
3- اشاره به آیه و حدیث ………………………….. 130-131
7- بررسی اشعار عربی بهارستان 1- تاکید مطلب …………………………………….. 132-134
2- بار معنایی ــــــ
3- اشاره به آیه و حدیث ـــــ
8- نتیجه گیری کلی از پایان نامه ……………………………………………………………………………..136-137
روش تحقیق:
روش کار در این تحقیق به شیوهی کتابخانهای است. ابتدا پس از مطالعهی اجمالی آثار شیخ احمد جام، پنجاه وشش واژه و اصطلاح عرفانی از آثار این عارف ژنده پیل استخراج و هر یک به عنوان یک مدخل در نظر گرفته شد. با توافق استاد محترم راهنما، چند تن از عارفان و صوفیان پیش و پس از احمد جام انتخاب گردید؛ از جمله خواجه عبدالله انصاری، احمد غزّالی، عین القضّات همدانی، ابوالقاسم قشیری و عزّالدّین کاشانی، سپس هر واژه و اصطلاح در آثار این عارفان جستجو گردید؛ در هر مورد، نظر و دیدگاه نویسندگان آن، مورد بررسی و شناخت قرار گرفت و در ادامه، نظر شیخ احمد جام نیز از آثار وی استخراج و سپس در بیشتر موارد به نوعی مقایسه و نتیجهگیری پرداخته شد. در ضمن در تعریف لغوی و اصطلاحی واژگان از نظرات بزرگان دیگری بجز افراد مذکور نیز استفاده شد تا اثر از ارزش و عمق بیشتری برخوردار گردد. در بعضی از مدخلها، مطلبی ذکر نشده و فقط به مدخل دیگری ارجاع داده شده است. دلیل این کار، این است که در آثار احمد جام، مدخلهایی مانند درویش و صوفی، جذبه و کشش، حقیقت و شریعت و… با هم و در کنار هم آمده و شیخ به نوعی مقایسه پرداخته است؛ به این دلیل، ما آن دو را از یکدیگر جدا کرده و در یک مدخل که در ترتیب حروف الفبا پیشتر قرار میگیرد، کامل توضیح دادهایم و در مدخل دیگر فقط مطلب را به مدخل پیشین ارجاع دادهایم.
ساختار پایان نامه:
پایاننامهی حاضر علاوه بر پیش گفتار، شامل دو فصل کلّی است که در فصل اوّل، زندگی نامه، آثار، ویژگیهای نثر در سدهی پنجم و ششم هجری و مشرب عرفانی و… را در برمیگیرد. در فصل دوم، پنجاه و شش اصطلاح عرفانی که از آثار شیخ احمد استخراج، به ترتیب حروف الفبا تنظیم و مرتّب شده و در پایان هم فهرست منابع و مآخذ ذکر شده است.
امید است که این اثر با وجود کاستیها و عیبها توانسته باشد گامی هر چند کوتاه در راه شناخت جایگاه عارف جلیل القدر شیخ احمد جام و آثار وی برداشته باشد؛ لذا با اعتذار تمام، امیدوارم عذر نگارنده از جهت نقایص احتمالی، مسموع واقع افتد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیدهی فارسی
پیش گفتار………………………………………………………………………………………….. 7-1
نشانههای اختصاری…………………………………………………………………………………. 8
فصل اوّل: زندگی و مشرب عرفانی احمد………………………………………………….. 35-9
یادداشتها………………………………………………………………………………………. 38-36
فصل دوم: مدخلها …………………………………………………………………………… 271-39
ابدال………………………………………………………………………………………………… 43-40
احسان……………………………………………………………………………………………… 46-44
اخلاص……………………………………………………………………………………………. 51-47
ادب………………………………………………………………………………………………… 58-52
بیداری……………………………………………………………………………………………… 61-59
پیر…………………………………………………………………………………………………… 66-62
تقوی……………………………………………………………………………………………….. 70-67
تفویض…………………………………………………………………………………………….. 73-71
توبه…………………………………………………………………………………………………. 79-74
توحید………………………………………………………………………………………………. 85-80
توفیق……………………………………………………………………………………………….. 87-86
توکّل ………………………………………………………………………………………………. 93-88
جذبه……………………………………………………………………………………………….. 97-94
حال ………………………………………………………………………………………………. 102-98
حرص……………………………………………………………………………………………. 106-103
حقیقت ………………………………………………………………………………………….. 110-107
حیرت……………………………………………………………………………………………. 112-111
خانقاه ……………………………………………………………………………………………. 116-113
خوف…………………………………………………………………………………………….. 121-117
درویش…………………………………………………………………………………………… 126-122
دنیا ……………………………………………………………………………………………….. 130-127
دولت ……………………………………………………………………………………………. 132-131
رجا……………………………………………………………………………………………….. 136-133
رحمت…………………………………………………………………………………………… 138-137
روح………………………………………………………………………………………………. 141-139
ریاضت…………………………………………………………………………………………… 142-144
زهد……………………………………………………………………………………………….. 151-145
سرّ (اسرار)………………………………………………………………………………………. 155-152
سماع……………………………………………………………………………………………… 162-156
شریعت………………………………………………………………………………………………. 163
شکر………………………………………………………………………………………………. 167-164
صبر……………………………………………………………………………………………….. 173-168
صوفی……………………………………………………………………………………………….. 174
طاعت…………………………………………………………………………………………….. 177-174
طلب……………………………………………………………………………………………… 181-178
عشق …………………………………………………………………………………………….. 187-182
عقل ……………………………………………………………………………………………… 190-188
علم ………………………………………………………………………………………………. 198-191
فقر………………………………………………………………………………………………… 203-199
قناعت……………………………………………………………………………………………. 207-204
کرامت …………………………………………………………………………………………… 214-208
کشش………………………………………………………………………………………………… 215
مؤمن……………………………………………………………………………………………… 218-215
مجاهدت ……………………………………………………………………………………….. 222-219
محبّت…………………………………………………………………………………………….. 229-223
مرید………………………………………………………………………………………………. 235-230
معرفت…………………………………………………………………………………………… 242-236
ناز…………………………………………………………………………………………………. 246-243
نصیحت …………………………………………………………………………………………. 249-247
نفس ……………………………………………………………………………………………… 253-250
نیاز……………………………………………………………………………………………………. 254
وجد ……………………………………………………………………………………………… 258-254
وقت……………………………………………………………………………………………… 263-259
همّت…………………………………………………………………………………………………. 264
هوی………………………………………………………………………………………………. 266-264
یقین………………………………………………………………………………………………. 271-267
فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………… 275-272
چکیدهی انگلیسی
مقدمه و پیشگفتار:
سالهاست که نام رودکی پیوسته با عنوان «پدر شعر فارسی» و نام نیما یوشیج (علی اسفندیاری) با عنوان «پدر شعر نو فارسی» همراه بوده است و گاه خواننده بدون آنکه علت واقعی این وجه تسمیه را بداند آن را به خاطر سپره و بارها ذکر نموده است.
شاعران بزرگواری که هر کدام در اعتلای فرهنگ و ادب غنی ایرانی بسیار کوشیده‌اند و تأثیرگذار بوده‌اند و هرکدام تحولات بسیار عظیمی را در زمانه و عصر خویش حاصل کرده‌اند.
افراد بسیاری نیز در معرفی آنان و توضیح و گزارش آثارشان گام نهاده‌اند.
در این تحقیق کوشیده شده است تا بین مبانی فکری و سنت شعری این دو شاعر، مقایسه‌ای انجام دهم و در ضمن به علل و دلایلی که باعث شده است از میان خیل عظیم شاعران و گویندگان فارسی از دیرباز تاکنون این دو را به عنوان پدران شعر فارسی برگزیده‌اند، اشاره نمایم.
به نظر محقق برای یک مقایسه‌ی اصولی و صحیح، نخست باید به بررسی و شناخت جزئیات مطالب مورد قیاس پرداخت و سپس نتیجهگیری نمود. البته قابل ذکر است که اگر بخواهیم یک مقایسه‌ی نسبتاً اصولی انجام دهیم؛ باید با توجه به آنکه تعداد ابیات بر جای مانده از این دو شاعر بسیار از لحاظ کمیت با هم اختلاف دارند و چون تعداد ابیات بر جای مانده از رودکی کمتر از هزار بیت است ولی در مورد نیما یوشیج این تعداد چندین برابر می‌باشد؛ لذا به ذکر پاره‌ای از آنها می‌پردازیم تا بدین وسیله یک توازن تقریباً منطقی بین شمار ابیات این دو شاعر از لحاظ ارزیابی برقرار گردد.
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه و پیشگفتار…………………………………………………………………………………….. 1
نخستین شناسندگان رودکی………………………………………………………………………. 4
نخستین شناسندگان نیما یوشیج…………………………………………………………………. 7
عقاید و افکار رودکی:……………………………………………………………………………….. 9
1- عقاید و افکار حکیمانه و اندرزگویی………………………………………………………. 9
2- رقیق القلب و باهوش بودن رودکی……………………………………………………….. 11
3- حس بی‌نیازی……………………………………………………………………………………… 12
4- نیکنامی………………………………………………………………………………………………. 12
5- مذهبی بودن……………………………………………………………………………………….. 13
عقاید و افکار نیما یوشیج:………………………………………………………………………….. 16
1- مهربانی و دلسوز بودن……………………………………………………………………….. 16
2- اجتماعی و سیاسی بودن نیما……………………………………………………………….. 18
3- پند و اندرزگویی…………………………………………………………………………………. 25
4- پایبندی نیما به زادگاه و طبیعت و مظاهر آن………………………………………….. 26
5- استواری و پایبندی به عقاید…………………………………………………………………. 30
6- اصول عقاید نیما در باب نظم و نثر……………………………………………………….. 30
7- عقاید مذهبی نیما…………………………………………………………………………………. 31
معلومات رودکی و بازتاب آن در اشعارش…………………………………………………. 32
1- قرآن و حدیث…………………………………………………………………………………….. 36
2- اشاره به داستانهای قرآن و اساطیر سامی…………………………………………….. 37
3- بهره‌گیری از مضامین شعر عرب و اشاره به سرایندگان آنها………………….. 37
4- اشاره به اساطیر ایرانی و داستانهای پهلوانی…………………………………………. 38
5- اشارات علمی و فلسفی………………………………………………………………………… 38
معلومات نیما یوشیج و بازتاب آن در اشعار وی………………………………………….. 39
1- آشنایی و تسلط بر زبان فرانسه……………………………………………………………. 39
2- یاد‌گیری زبان عربی…………………………………………………………………………….. 39
3- تسلط بر سبک و اوزان اشعار قدما……………………………………………………….. 40
4- آشنایی با هنر موسیقی………………………………………………………………………… 40
5- تدریس زبان فارسی و عربی………………………………………………………………… 41
6- توانایی بر نویسندگی و داستان نویسی و نمایشنامه نویسی……………………… 41
7- آشنایی با نقد ادبی………………………………………………………………………………. 42
8- تسلط بر سبک رمانتیسم و سمبلیسم……………………………………………………… 42
9- آشنایی نیما با فقه و اصول و حکمت……………………………………………………… 45
رودکی پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن…………………………………………………. 46
نیما پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن………………………………………………………. 53
نکات دستوری و صنایع ادبی در اشعار رودکی ………………………………………….. 60
1- ویژگیهای صرفی………………………………………………………………………………… 61
1-1) افعال………………………………………………………………………………………………. 61
2-1) اسمها ……………………………………………………………………………………………. 62
3-1) حروف …………………………………………………………………………………………… 63
- استعمال حروف ربط یا اضافه مرکب …………………………………………………….. 64
4-1) پیشوندها ……………………………………………………………………………………….. 64
استعمال و حذف به قرینة پیشوند « بـ » تاکیدی…………………………………………… 64
استعمال پیشوند‌های کهن …………………………………………………………………………. 65
استعمال پسوند (ومند) به جای مند ……………………………………………………………. 65
استعمال فراوان کاف تحبیب، تصغیر، تلطیف………………………………………………… 65
ابدال حروف …………………………………………………………………………………………… 66
2) ساختار نحوی……………………………………………………………………………………… 66
2-1) جمله ……………………………………………………………………………………………… 66
2-2) ضمایر …………………………………………………………………………………………… 66
3-2) تکرار کلمه ……………………………………………………………………………………… 67
نکات دستوری ………………………………………………………………………………………… 68
اضافه تشبیهی ………………………………………………………………………………………… 68
کاربرد دو حرف اضافه برای یک متمم ………………………………………………………. 69
صفت جانشین موصوف …………………………………………………………………………… 70
صفت فاعلی…………………………………………………………………………………………….. 70
صفت بیانی …………………………………………………………………………………………….. 71
صفت مفعولی …………………………………………………………………………………………. 71
بدل ……………………………………………………………………………………………………….. 71
قید شک و تردید ……………………………………………………………………………………… 71
قید تنبیه …………………………………………………………………………………………………. 72
صوت (شبه جمله تأسف) …………………………………………………………………………. 72
ضمیر ملکی ……………………………………………………………………………………………. 72
پسوند دارندگی و اتصاف ………………………………………………………………………… 72
انواع الف ………………………………………………………………………………………………… 72
الف ندا …………………………………………………………………………………………………… 72
الف زاید …………………………………………………………………………………………………. 73
الف تاکید ……………………………………………………………………………………………….. 73
الف اطلاق ………………………………………………………………………………………………. 73
اسم مصدر …………………………………………………………………………………………….. 73
ی مصدری …………………………………………………………………………………………….. 73
فعل دعایی ……………………………………………………………………………………………… 74
جمله معترضه ………………………………………………………………………………………… 74
اضافه استعاری 74
واو حالیه 74
که حالیه 75
قید حالت 75
کاربرد می برای تاکید 75
استفهام تقریری75
حرف ربط برای تسویه75
نمونههایی از صنایع ادبی در اشعار رودکی 75
تشبیه 76
استعاره 78
استعاره کنائی (از نوع تشخیص) 79
کنایه 80
ایهام 81
تضاد، طباق 81
غلو 82
مجاز 82
ردالمطلع 82
جناس زاید82
طرد و عکس83
تمثیل 83
هجویه83
ذو وزنین84
حشو84
نکات دستوری و صنایع ادبی در شعر نیما 85
استعاره 85
کنایه 86
مجاز 86
تشبیه88
سمبل89
صفت مفعولی مرکب91
کنایه 93
صفت فاعلی مرخم 94
تاثیر گذاری رودکی و کلام وی بر گویندگان پس از خود97
1- سعدی 102
2- مسعود سعد- قطران تبریزی- ابوالمظفر مکی پنجدهی- سنایی- سعدی-
ادیب‌الممالک 102
3- سنایی 103
4- کسایی مروزی- رشید و طواط 104
5- دقیقی 104
6- سعدی 104
7- وزیر ابی‌طیب مصعبی105
8- عنصری بلخی 105
9- ابوشکور بلخی- فردوسی 105
10- ابوطاهر خسروانی 106
11- ابوشکور بلخی106
12- فردوسی106
13- ازرقی هروی107
14- رابعه- عنصری- سنایی غزنوی- قطران تبریزی- امیر معزی نیشابوری- رشید و طواط- ظهیر‌الدین فاریابی- فریدالدین عطار نیشابوری- خواجوی کرمانی- اوحدی مراغه‌ای 107
15- سنایی- ابن‌یمین 109
تأثیرگذاری نیما و کلام وی بر گویندگان پس از خود 110
1- شهریار110
دو مرغ بهشتی111
2- ضیاء هشترودی112
3- میرزاده عشقی112
4- اسماعیل شاهرودی113
5- شین پرتو114
6- فروغ فرخ زاد114
7- نصرت رحمانی116
گستردگی انواع قالب‌های شعری در شعر رودکی120
گستردگی انواع قالب‌های شعری در اشعار نیما یوشیج124
رودکی و مدیحه‌سرایی در اشعار او136
نیما یوشیج و مدیحه‌سرایی143
ویژگیهای اشعار رودکی149
ویژگیهای اشعار نیما160
مضامین اشعار رودکی 169
مدح 169
تغزل 171
توصیف 172
خمریات173
مرثیه 174
هجو 176
زهد و پند 177
مضامین اشعار نیما یوشیج 180
طبیعت گرایی 180
شب 186
انسان دوستی 189
نمادگرایی (سمبولیسم) 191
راز و رمز جانوران در شعر نیما 196
1- آواز قفس197
2- پرنده منزوی 197
3- توکا 198
4- خریت 199
5- خروس 200
6- داروگ 201
7- روباه 202
8- سیولیشه 202
9- شب‌پره ساحل نزدیک 203
10- غراب 204
11- ققنوس 205
12- قو 206
13- کاکلی 206
14- کبک 207
15- کرم ابریشم 207
16- کک کی (گاو نر) 207
17- گاو 208
18- گرگ 209
19- لاشخورها 210
20- مرغ شکسته‌پر 211
سبک اشعار رودکی 213
بررسی سبکی نمونههایی از اشعار رودکی 217
شعر زندگانی و مرگ 217
شعر عصا بیار که وقت عصا و انبان بود218
نتیجهگیری 224
سبک اشعار نیما 226
نمونه‌ای از شعر آزاد نیما «شعر مهتاب227
نتیجهگیری 231
فهرست منابع و مآخذ 233
