بیان مسئله:
انسان عصر ما به دنبال آرامش روانی است. دنیای امروز با پیچیدگی ها و ویژگی های خاص فرهنگ ماشینی انسان را درگیر و دار اضطرابهای کشنده ای قرار داده است که چهره زندگی را رنگ بس نازیبا زده و آن را غیر قابل تحمل ساخته است. آرزوی هر انسانی آرامشی است که بتواند در آن مسیر زندگی خود را به سوی سعادت طی کند و اضطراب سدی است محیط بر انسان و محاط در انسان که سراسر حیات درون و بیرون او تحت تاثیر خود قرار داده است و این سوال برای هر یک از ما مطرح است که ریشه اضطراب های انسان در چیست؟ و چگونه می توان به مقابله با آن پرداخت؟ با توجه به اینکه هر یک از مکاتب روان شناسی انسان و مشکلات او را از دریچه ای خاص مورد مطالعه قرار می دهد، بر اساس دیدگاه خود راه حل هایی برای مشکلات او مطرح میکند.
اساس طبقه بندی روان درمانی، تمرکز درمان بر روی یکی از جنبه های عملکرد روان میباشد. این سه جنبه عبارتند از رفتار، عواطف و تفکر.
رفتار درمانی با تمرکز بر تئوری یادگیری و تغییر رفتار معتقد است که تمام رفتارها حاصل یادگیری است درمان عاطفی، عواطف متعارض و اظهار نشده فرد را ریشه مشکلات روانی می داند. و درمان بر اساس تفکر معتقد است که رفتار بر اساس معنی که فرد به حوادث و پدیده ها می دهد شکل می گیرد و تغییر می کند.
این پژوهش بر اساس روش درمان عقلانی- عاطفی RET ) الیس 1970 و (Elis پی ریزی و دنبال شده است).
الیس معتقد است که: دو اضطراب و اختلالات عاطفی نتیجه تفکر غیر منطقی و غیر عقلانی هستند به نظر او افکار و عواطف کنشهای متناوب و جداگانه ای به شمار نمی آیند.
انسان به وسیله اشیای خارجی مضطرب و آشفته نمی شود بلکه دیدگاه و تصوری که از اشیا دارد موجب نگرانی و اضطراب وی می شوند. تمام مشکلات افراد از تفکرات موهومی سرچشمه می گیرند که از نظر تجربی معتبر نیستند. (ناصری، شفیع آبادی1365).
فهرست مطالب
فصل اول:
مقدمه 2
بیان مسئله 5
سوال تحقیق 7
ضرورت تحقیق 7
اهداف پژوهش 8
فرضیه 8
تعریف عملیاتی واژه ها 8
واژه ها
فصل دوم
زمینه مسئله 11
تعریف روان درمانی 15
اهداف روان درمانی 17
درجات روانی درمانی 18
روش های روان درمانی 20
بیماری روانی از نظر فروید 21
فرضیه ها و مفاهیم بنیادی روانکاوی 22
تعریف روانکاوی 23
هدف روانکاوی و روان درمانی تحلیل 24
هدف روان درمانی تحلیل گر1 24
انسان از دیدگاه مکتب رفتار گرائی 25
فرضیه های رفتارگرای 25
بیماری روای از دیدگاه مکتب یادگیری 21
رفتاردرمانی 6
تکنیک های رفتاردرمانی 27
رفتار درمانی شناختی 28
انسان ازدیدگاه روان شناسی انسان گرایی 28
اصول و فرضیه های روانشناسی انسان گرایی 29
روان شناسی شناختی 33
فرضیات شناخت درمانی 34
انسان در نظریه شناختی 36
بیماری روانی در نظریه شناختی 36
اهداف روان درمانی شناختی 37
روش و شیوه شناخت درمانی 37
نقش درمانگر درنظریه شناختی 38
فنون و اجزا شناخت درمانی 39
محدودیت های شناخت درمانی 40
نظریه درمانی عقلانی عاطفی (الیس) 40
مفاهیم بنیادی نظریه الیس 42
نظریه شخصیت الیس 43
اضطراب و بیماری روانی در نظریه عقلانی و عاطفی 45
تفکرات غیر منطقی 47
روان درمانی در نظریه عقلانی عاطفی 50
فرایند درمانی 52
نقش درمانگر 53
اضطراب 64
سطوح اضطراب 66
خلاصه 67
مبانی نظری اضطراب 68
نظریه های یادگیری 69
نظریه های اصالت وجودی 71
نظریه های شناختی 72
نظریه های زیست شناختی 74
عوامل اضطراب و تنیدگی 74
پاسخ های سیستم ایمنی 78
پاسخ های شناختی به اضطراب 80
دو مورد از تحقیق انجام شده در زمینه این پژوهش 81
فصل سوم
روش تحقیق 84
جامعه آماری 85
متغیرهای پژوهشی 85
فرضیات مربوط به کنترل متغیرها 86
ابزار تحقیق 87
روش های آماری 90
محدودیت های روش ها و چگونگی تاثیر آن بر تحقیق 91
فصل چهارم و پنجم
تجزیه و تحلیل داده ها 93
فرضیه 93
خلاصه 99
منابع و مأخذ 102
فهرست منابع لاتین
فهرست منابع فارسی
چکیدة تحقیق:
در این پژوهش به منظور مطالعه میزان اضطراب در تیپ شخصیتی A و B، 20 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تربیت معلم تهران (10 نفر تیپ شخصیتی A و 10 نفر تیپ شخصیتی B) را با کمک مقیاس تیپشناسی شخصیت A و B اسپنسر رانوس (که دارای 25 سؤال به صورت بلی- خیر - نمیدانم) و نیز براساس آزمون اضطرابسنج کتل مورد بررسی قرار گرفتند.
مطابق اغلب یافتههای مطالعاتی پیشین، یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهند که در کل آزمودنیهای تیپ شخصیتی A اضطراب بالاتری را از افراد تیپ شخصیتی B تجربه میکنند (با اختلاف میانگین = 8/2)
همچنین برحسب نتایج آزمون تحلیل آماری t استودنت در درجه آزادی 18 = d.f و در سطح 05/0 = در جهت بررسی فرضیه 2 سویة تحقیق «که بین میزان اضطراب تیپ شخصیتی A و B تفاوت معنیداری وجود دارد»، یافتهها بیانگر تفاوت معنیداری بین میزان اضطراب در 2 تیپ شخصیتی A و B میباشند که این یافتهها در این پژوهش با یافتهها و نتایج تحقیقات مشابه (نظیر تحقیقات فریدمن و روزنمن (1974) یا تحقیقات پرایس (1983)) هماهنگی قابل ملاحظهای را نشان میدهند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- چکیده تحقیق
فصل اول
- مقدمه
- بیان مسأله
- ضرورت و اهمیت تحقیق
- فرضیات یا سؤالات تحقیق
- روش تحقیق
- جامعه پژوهش
- حجم نمونه
- تعریف واژهها و اصطلاحات
الف: تعریف نظری
ب: تعریف عملیاتی
فصل دوم
عنوان صفحه
«پیشینة تحقیق»
بخش اول:
- تعریف اضطراب و انواع آن
- شدت اضطراب
- علل و انگیزههای اضطراب
- شیوع اضطراب
- اضطراب از دیدگاه مکاتب روانشناسی
بخش دوم:
- تعریف تیپهای شخصیتی (مفهوم الگوهای رفتاری A و B و توسعة آن)
- تیپ شخصیتی A و بیماریهای جسمی
- رابطه الگوی رفتاری A و B با رفتارها و متغیرهای دیگر
بخش سوم:
- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
- تحقیقات انجام شده در ایران
عنوان صفحه
فصل سوم:
- روش تحقیق
- جامعه پژوهش
- نمونه پژوهش
- روش نمونهگیری
- ابزار اندازهگیری
- روایی و پایایی ابزار اندازهگیری
- روش آماری
فصل چهارم
- تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادهها
- جداول آماری
- آزمون فرضیه
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
عنوان صفحه
بررسی نتایج
میزان تعمیمپذیری یافتههای پژوهش به جامعه آماری
- محدودیتهای تحقیق
- پیشنهادات
- ضمائم
- منابع
بیان مسئله
تقریباً هر کسی تجاربی از نوع ناراحتیهای کلی، انتظار رویدادهای شوم و احساس تنش در موقعیتهایی را داشته است که علت تنش نیز روشن نیست. ما معمولاً اضطراب را به این گونه پدیدهها ارتباط میدهیم. اضطراب را میتوان در گستردهترین معنای آن به حالت عاطفی و فیزیولوژیکی گوناگونی ارتباط داد. هنگامی که کودکی در بامداد امتحان، تمایلی به مدرسه رفتن نشان نمیدهد. ممکن است بیمیلی او را به احساس اضطراب نسبت به کارکرد وی در امتحان نسبت دهیم. هنگامی که قهرمان ورزشی نمیتواند پیش از مسابقه مهمی غذا بخورد ممکن است رفتار او را ناشی از اضطراب بدانیم. همچنین هنگامی که کودکی، درسی را بر میگزیند که آشکارا برای او کششی در بر ندارد، ممکن است گزینش او نتیجه ترس از شکست و یا اضطراب بدانیم. ظاهراً اضطراب دارای منابع گوناگون است و میتواند از راههای ممکن بسیاری پدیدار شود. اضطراب ممکن است به نشانههای فیزیولوژیکی معینی منجر شود که بیشباهت به نشانههای ناشی از عاطفه ترس نیست . اضطراب میتواند به کاهش کارکرد در کار فکری پیچیده بینجامد. ممکن است به گزینش غیر منطقی بینجامد و یا ممکن است به عقبنشینی فرد از موقعیتهایی منجر شود که اضطرابآورهستند. در هر صورت، در حالی که تفکر درباره منشاء و معنی اضطراب سدههای پیاپی مورد توجه الهیون و فلاسفه بوده است. اغلب گفته میشود که فروید نخستین بررسی روانشناسی اضطراب را انجام داده است. منظور از اضطراب نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، هواس، تپش قلب، تعرق، سردرد، بیقراری و تکرر ادرار همراه است. هنگامی که فرد نسبت به کارآمدی، توانایی و استعداد خود در شرایط امتحان دچار نگرانی و تردید میشود میتوان از اضطراب امتحان سخن گفت. در هنگام امتحان، به ویژه امتحانات سرنوشت ساز( کنگور و امتحان نهایی) بیشتر دانش آموزان و دانشجویان اضطراب امتحان را تجربه میکنند. وجود اندکی اضطراب در انسان طبیعی و مطلوب است و موجب افزایش تلاش و تکاپو میشود، اما اگر از حد اعتدال تجاوز کند موجب کاهش پیشرفت تحصیلی خواهد شد. دانش آموز و دانشجویی که اضطراب امتحان دارد احساس میکند که ذهنش خالی شده و هرچه را که آموخته فراموش کرده است، چنین فردی معمولاً به پرسشها پاسخهای بیربط، نادرست و یا ناقص میدهد و با افکاری نامربوط و ناخواسته در مورد پیامدهای امتحان درگیر است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : ادبیات پژوهش
مقدمه 1
بیان مسئله 4
اهمیت و ضرورت پژوهش 6
اهداف پژوهش 8
فرضیههای پژوهش 8
تعریف متغیرها 9
فصل دوم : پایههای نظری و پیشنة تحقیق
مقدمه 11
اضطراب 11
علائم اضطراب 19
بیماریهای که در اثر اضطراب ایجاد می شوند. 20
رویکردهای نظری به اضطراب 24
اضطراب امتحان 32
پیشینه تحقیقات 39
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه 45
عنوان صفحه
جامعه آماری 45
نمونه آماری 45
شیوه اجرای تحقیق 49
روشهای آماری 49
فصل چهارم : یافتههای پژوهشی
مقدمه 51
یافتههای توصیفی 52
یافتههای استنباطی 55
فصل پنجم : بحث و نتیجهگیری
مقدمه 57
بحث و نتیجهگیری 57
پیشنهادهای کاربردی 60
پیشنهادهای پژوهشی 61
محدودیتهای پژوهش 62
منابع و ضمائم 63
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان در مدارس ابتدایی ناحیه 5 مشهد انجام گرفت. فرضیه اصلی این پژوهش این است که بین تیپهای شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد. جامعه آماری این تحقیق مدیران میباشند که گروه مورد بررسی 104 نفر میباشند که از میان آنها 40 نفر به عنوان نمونه برگزیده شدند حجم نمونه برای گروه ذی نفعان 120 نفر میباشد که هر دو نمونه به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده بوسیله را یا نه انتخاب شدند ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش 2 پرسش نامه به شرح زیر میباشد.
1- پرسشنامه تیپ شخصیتی مایرز- بریگز که پرسشنامه هنجار شده است و برای تعیین تیپ شخصیتی توسط مدیران پاسخ داده شده است.
2- پرسشنامه اثر بخشی مدیر که توسط محققین ساخته شده و توسط اساتید مدیریت اجرا و تایید گردیده است که این پرسشنامه توسط گروه ذینفعان (معلمین، انجمن اولیاء، مربیان و دانش آموزان) پاسخ داده شد.
روش تحقیق در این بررسی همبستگی است و برای آزمون فرضیه اصلی از آزمون جداول توافقی استفاده شده است برای تحلیل دادهها از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است، نتایج بدست آمده عبارتند از:
1- بین تیپ شخصیتی مدیران و اثر بخشی آنان رابطه وجود دارد.
2- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ESTJ” هستند از اثر بخشی بالایی برخوردارند.
3- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ISTJ” هستند از اثر بخشی بالایی برخوردار هستند.
4- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “”ESTP هستند از اثر بخشی متوسط برخورداند.
5- مدیرانی که دارای تیپ شخصیتی “ISTP” هستند از اثر بخشی پایین برخورداند.
نتایج بدست آمده گویای این مطلب است که مدیرانی که تیپهای خاصی شخصیتی داشته باشند اثر بخشی بیشتری دارند.
فهرست مطالب:
فصل اول.. 1
1-1 مقدمه. 2
1-2- بیان مسئله. 4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش…. 8
1-4- اهداف پژوهش…. 10
1-5- فرضیههای پژوهش…. 10
1-6- متغیرها و تعاریف آنها. 11
1-6-1 تعاریف نظری متغیرها. 11
1-6-2 تعاریف عملیاتی متغیرها. 12
1-7- تعاریف اصطلاحات… 13
فصل دوم: پیشینه تحقیق.. 15
2-1 شخصیت… 16
2-2 تعاریف شخصیت… 16
2-3 حوزههای شخصیت… 18
2-3-1 ساختار 19
2-3-2 فرآیند. 19
2-3-3 رشد و نمو. 20
2-3-4 آسیب شناسی روانی و تغییر رفتار 22
2-4 مضامین عمده در نظریه شخصیت… 22
2-4-1 وحدت رفتار و مفهوم خویشتن.. 24
2-4-2 سطوح مختلف آگاهی و مفهوم ناهشیار 25
2-4-3 رابطه بین شناخت، عواطف و رفتار مشهود. 26
2-4-4 اثرات گذشته، حال و آینده بر رفتار 26
2-5 نظریههای شخصیت… 27
2-5-1 نظریه روان کاوی در شخصیت… 27
2-5-2 زیگموند فروید 27
2-5-3 نظریه روان پویشی فروید(روانکاوی در شخصیت): 29
2-5-4 سطوح شخیت: هشیار3، نیمه هشیار2 و ناهشیار 29
2-5-5 ساختار شخصیت: نهاد، من و فرامن.. 30
2-6 نظریه نوروان کاوی.. 33
2-6-1 کار گوستاو یونگ 33
2-6-2 نکات برجسته ی نظریات یونگ… 36
2-7 روان شناسی فردی.. 36
2-7-1 آلفرد آدلر. 36
2-7-2 بررسی نظریات آدلر. 37
2-8 نظریه اختلالات شخصیتی.. 39
2-8-1 کارن هورنای.. 39
2-8-2 بررسی نظریات هورنای.. 40
2-9 نظریه روان پزشکی بین فردی.. 41
2-9-1 هری استاک سالیوان.. 41
2-9-2 بررسی نظریات سالیوان.. 42
2-10 تظریه پدیدار شناختی (فرد- محور) 43
2-10-1 کارل راجرز…………………………………… 43
2-10-2 بررسی نظریات و کارهای راجرز 44
2-10-3 تشکیل رویکرد پدیدار شناختی راجرز 45
2-10-4 ساختار شخصیت از دیدگاه راجرز 46
2-11 نیازهای زیستی و روانی در پیدایی شخصیت… 47
2-11-1آبرا…………………………………… 47
2-12 نظریه رویکرد صفات در شخصیت… 48
2-12-1گوردون آلپورت………………… 48
2-12-2 بررسی نظریات آلپورت… 49
2-13 نظریه چندبعدی شخصیت… 51
2-13-1هانس ج آی سنک………… 51
2-13-2بررسی نظریات آیسنک……… 52
2-13-3 ابعاد اساسی شخصیت… 53
2-14 نظرریه رویکرد تحلیلی عاملی صفات… 54
2-14-1ریموند کوته………. 54
2-14-2 بررسی نظریات کتل در شخصیت… 54
2-15 نظریات رابطه شغل و شخصیت… 56
2-15-2 شخصیت نوع A.. 59
2-15-3 شخصیت نوع B.. 60
2-16 بررسی چند خصوصیت شخصیتی در شغل.. 62
2-16-1 اثر کانون کنترل.. 62
2-16-2 ماکیاول گرایی 63
2-16-3 مناعت طبع یا عزت نفس. 65
2-16-4 سازگاری با موقعیت… 66
2-16-5خطر پذیری………. 67
2-17 شخصیت از دیدگاه اسلام و قرآن.. 68
2-17-1 شخصیت در قرآن.. 69
2-18 تیپ شناسی.. 71
2-19 نظریههای تیپ شناسی.. 73
2-19-1 زندگینامه. 73
2-19-2نظریات رورشاخ در سنجش شخصیت……….. 74
2-19-3 تیپ شناسی در تست رورشاخ.. 75
2-20 ظریه ساخت بدن و خلق وخوی.. 76
2-21 نظریه شلدن (ریخت شناسی) 78
2-22 نظریه تیپ گال و جمجمه شناسی روانی: 79
2-23 تیپشناسی یونگی.. 79
2-23-1 اساس درک واقعی ذهنی از نظر یونگ… 79
2-23-2 کارکردهای غیر عقلانی.. 80
2-23-3 کارکردهای عقلانی.. 80
2-23-4 روابط کارکردی.. 81
2-23-5 انواع کارکرد. 82
2-23-6 تیپهای روانشناختی یونگ… 84
2-23-7 توصیف تیپهای شانزدهگانه. 85
2-23-8 اهمیت شناخت تیپهای روانشناختی.. 90
2-23-9 نقد تیپ شناسایی یونگی.. 91
2-24 اثر بخشی 93
2-25 شاخصهای اثربخشی از دیدگاههای مختلف… 94
2-25-1 کمرون و ویتون: 94
2-25-2 سیشور: 95
2-25-3 آرجریس: 95
2-25-4 پیترز وواترمن: 95
2-25-5 مالفورد: 96
2-25-6 بس و هرسی – بلانچارد. 97
2-25-7 هوی و میکسل و چستر بارنارد. 97
2-25-8 کالدول و اسپینکس…. 97
2-25-9 لوتانز و همکارانش…. 97
2-25-10 دیدگاه راجرز و همکاران: 98
2-25-11مطالعات بسکر و چیرنز: 99
2-25- 12 مدل پارسونز: 99
2-26مقایسه ی دیدگاههای ارزشیابی اثر بخشی سازمانی.. 100
2-27 نظریات جدید در اثربخشی.. 101
2-27-1 مطالعات رابرت واترمن وتام پترز 101
2-28 مدلهای ارزیابی اثربخشی.. 102
1- مدل هدف منطقی: که سازمان را در رسیدن به اهدافش کاملا ارزیابی می کند. 102
2-29 نظریه ریچارد ال دفت… 104
2-29-1 روش مبتنی بر تامین هدف… 104
2-29-2 روش مبتنی بر تامین منابع.. 105
2-29-3 روش مبتنی بر فرآیند درونی.. 106
2-29-4 روش مبتنی بر تامین رضایت گروههای ذی نفع.. 108
2-30 کارهای دیگران.. 110
2-30-1 تحقیقات انجام گرفته در مورد تیپ شناسی یونگی.. 110
2-30-1-1 تحقیقات خارج از کشور 110
2-30-1-2 تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور 113
2-30-2 اثر بخشی.. 118
2-30-2-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور 118
2-30-2-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور 121
2-31 استنتاج و نتیجه گیری.. 126
2-32 لگوی نظری پژوهش…. 128
فصل سوم: توصیف داده ها…….. 129
3-1 مقدمه. 130
3-2 روش اجرای پژوهش…. 130
3-2-1 برآورد حجم نمونه. 131
3-3 ابزار گرد آوری دادهها. 132
3-3-1 تاریخچه و توصیف (MBTI) 133
3-3-2 نمره گذاری پاسخنامه. 135
3-3-3 توصیف تیپهای شانزده گانه. 136
3-5 اعتبار پرسشنامهها. 140
3-5-1 اعتبار پرسشنامه شخصیتی، تیپ نمای مایزر – بریگز. 141
3-5-2 اعتبار پرسشنامه اثر بخشی: 142
3-5-3 اعتبار درونی پرسشنامه. 143
3-5-4 اعتبار زمانی.. 143
3-6 محاسبه روایی: 144
3-6-1 محاسبه روایی پرسشنامه شخصیتی مایرزبریگز. 144
3-6-2 محاسبه روایی پرسشنامه اثر بخشی: 146
3-7 روشهای آماری.. 146
3-8 ویژگیهای تحقیق: 146
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها……….. 147
4-1 تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق.. 148
4-2 توصیف یافتههای تحقیق.. 149
4-3 آزمون فرضیات تحقیق.. 161
4-3-1 فرضیه فرعی اول.. 165
4-3-2 فرضیه فرعی دوم.. 166
4-3-3 فرضیه فرعی سوم.. 167
4-3-4 فرضیه فرعی چهارم.. 168
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………… 169
5-1 هدف و مسائله ی پژوهش…. 170
5-2 نتایج فرضیه اصلی.. 170
5-3 نتایج مربوط به فرضیه فرعی اول.. 172
5-4 نتایج مربوط به فرضیه فرعی دوم.. 173
5-5 نتایج مربوط به فرضیه فرعی سوم.. 175
5-6 نتایج مربوط به فرضیه فرعی چهارم.. 176
5-7 نتیجه گیری کلی.. 177
5-8 محدودیتها: 180
5-9 پیشنهادات… 181
فهرست منابع: 182
منابع انگلیسی.. 187
پیوست و ضمائم : 189