مقدمه

بر کسی پوشیده نیست که بانک ها جز نهادهای مالی هر کشور می باشند. نهادهای مالی دو گونه اند:

1-  نهادهای مالی سیاست گذار: موسساتی که مسئولیت پایه ریزی و تعیین خط مشی های اصلی مالی را عهده دارند و برنامه های کلی را در چهارچوب قوانین و مصوبات جاری دولت مشخص می‌کنند پس از تکمیل و تایید سیاست های مقرر توسط دولت این برنامه ها برای اجرا به دستگاههای مربوطه ابلاغ می گردد. هدف این مؤسسات دستیابی به راههایی است که گردش پولی و مالی را افزایش، نقدینگی را کاهش،‌ سرمایه گذاری ها را افزایش و در نهایت به پویایی اقتصاد کشور منجر گردد.

2-  نهادهای مالی عملیاتی: موسساتی هستند که به طور مستقیم به ارائه خدمت به مردم می پردازند مانند مؤسسات مالی و اعتباری، صندوق های قرض الحسنه و بانک ها

این مؤسسات ملزم به اجرای برنامه های اعلام شده توسط نهادهای مالی سیاست گذار هستند و در واقع بخش عملیاتی و اجرا به عهده این مؤسسات است.

هدف اصلی آنها علاوه بر اجرای برنامه های معین، ارائه خدمات هر چه بیشتر و بهتر در کمترین زمان ممکن به مراکز صنعتی، دولتی،‌ خصوصی و آحاد جامعه به منظور افزایش رفاه و رضایت مندی مردم و تشویق برای سپرده گذاری و سرمایه گذاری در راستای سیاست های معین است.

بانک ها نیز به عنوان مهمترین این موسسات، در این راستا پیشرو هستند.

بانک ها برای نیل به هدف های مذکور در شهرها و مناطق مختلف شعبی را تاسیس نموده اند حجم فعالیت شعبه متفاوت است و در بعضی شعب ازدیاد برای دریافت خدمات و پرداخت های ضروری به قدری است که ممکن است کارکنان را برای انجام وظایف خود با دشواری رو به رو سازد برای رفع این مشکل و جلوگیری از دوباره کاری و اتلاف وقت و رسیدگی سریعتر و بهتر به امور مردم دوایری در شعب مشخص شده که مهمترین این دوایر، دایره حسابداری شعب است.

این بخش نیز مانند دوایر دیگر دارای شرح وظایف خاصی است که باید در حیطه قوانین اجرا شود.

این مجموعه به تفصیل به شرح فعالیت های شعب، به ویژه دایره حسابداری شعب و قوانین مصوب مربوط به آن پرداخته است.

امید است مفید واقع گردد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                             صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 1

شرح وظایف دایره حسابداری شعب…………………………………………………………… 3

حسابداری شعب:

عملیات حسابداری پرداخت حقوق کارکنان از طریق دایره حسابداری…………….. 7

نحوه پرداخت مساعده به کارکنان……………………………………………………………… 8

چک:

1- تعریف چک…………………………………………………………………………………………. 9

2- ارکان چک………………………………………………………………………………………….. 9

1-2- تاریخ صدور چک……………………………………………………………………………. 10

2-2- مبلغ چک………………………………………………………………………………………… 11

3-2- محلی که چک در آنجا باید پرداخت گردد…………………………………………… 11

4-2- نام گیرنده چک……………………………………………………………………………….. 11

5-2- امضاء صادر کننده چک…………………………………………………………………… 12

3- انواع چک……………………………………………………………………………………………. 12

1-3- چکهای عادی………………………………………………………………………………….. 12

2-3- چک مسافرتی…………………………………………………………………………………. 13

3-3- چک بانکی………………………………………………………………………………………. 13

4-3- چک آزاد………………………………………………………………………………………… 13

چکهای فی مابین:

1- نکات قابل توجه جهت صدور چکهای بین بانکها……………………………………… 14

2- نحوه صدور و پرداخت چک بین بانکها………………………………………………….. 15

3- فقدان چک های بانکی…………………………………………………………………………… 17

4- دستورهای متفرقه………………………………………………………………………………. 21

5- عملیات حسابداری………………………………………………………………………………. 22

ظهرنویسی، پشت نویسی و انتقال چک………………………………………………………… 23

مسئولیت صادر کننده چک………………………………………………………………………… 25

مسئولیت بانک (نحوه کنترل و پرداخت چک)

1- کنترل و پرداخت چک…………………………………………………………………………… 27

2- برگشت چک و عدم پرداخت…………………………………………………………………. 28

دستور پرداخت چک بر حسب درجات شعبه……………………………………………….. 30

نحوه پرداخت وجه چکهای مشتریان سایر شعب به تقاضای صاحب حساب چک بر………. 33

چکهای انتقالی:…………………………………………………………………………………………. 39

1- چکهای انتقالی داخلی…………………………………………………………………………… 40

2- چکهای انتقالی عهده سایر بانکها…………………………………………………………… 41

روش وصول چکهای انتقالی در شهرستانهای فاقد اطلاق پایاپای (کلرینگ)……… 42

نحوه وصول چکهای داخلی و عهده شعب سایر بانکها تحت پوشش کلر تهران:

1- چک های داخلی…………………………………………………………………………………… 47

2- چک های عهده سایر بانک ها………………………………………………………………… 47

چگونگی واگذاری شعب شهرستانها عهده سایر شعب بانکهای تهران…………….. 48

نحوه وصول چک های انتقالی شعب تهران و شهرستان عهده سایر شهرستانها. 49

نحوه وصول چک های انتقالی شعب بانک عهده یکدیگر در یک شهرستان……….. 50

چک های بی محل و بستن حساب سپرده قرض الحسنه جاری………………………. 50

مراحل فروش چک……………………………………………………………………………………. 51

مراحل خرید چک……………………………………………………………………………………… 53

عملیات حسابداری بازخرید چک ها در شعبه:……………………………………………… 54

سپرده:

سپرده قرض الحسنه جاری………………………………………………………………………. 57

1- چگونگی افتتاح حساب قرض الحسنه جاری…………………………………………….. 57

2- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای اشخاص حقیقی ایرانی………………… 58

3- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای پزشکان…………………………………….. 59

4- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری مشترک…………………………………………….. 60

5- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری اشخاص حقیقی خارجی………………………. 60

1-5- خارجیان مقیم ایران………………………………………………………………………… 60

2-5- خارجیان مقیم خارج از کشور………………………………………………………….. 61

3-5- افاغنه…………………………………………………………………………………………….. 62

6- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای کسبه، بنگاهها، انجمن های فرهنگی
و خیریه………………………………………………………………………………………………….. 62

7- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای اشخاص حقوقی ایرانی……………….. 63

8- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای شرکت های خصوصی……………….. 65

9- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای شرکت در شرف تاسیس…………….. 67

10- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای شرکت های تعاون شهری…………. 67

11- افتتاح حساب قرض الحسنه جاری برای شرکت های دولتی……………………. 69

12- افتتاح حساب قرض الحسنه برای دستگاههای دولتی……………………………… 71

1-12-نحوه افتتاح حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری برای دستگاههای دولتی.. 71

2-12- طرز استفاده از حساب قرض الحسنه جاری دستگاههای دولتی………….. 73

3-12- طریقه انسداد حسابهای دولتی………………………………………………………… 75

4-12- ممنوعیت قبول سپرده ها……………………………………………………………….. 75

13- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاری به نام شهرداری ها……………….. 75

14- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاری برای اشخاص حقوقی خارجی…. 75

1-14- اشخاص حقوقی خارجی مقیم ایران…………………………………………………. 76

2-14- اشخاص حقوقی خارجی مقیم خارج از کشور…………………………………… 76

15- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاری ارزی……………………………………. 76

حساب قرض الحسنه جاری درگیر…………………………………………………………….. 77

بستن حساب قرض الحسنه جاری به تقاضای صاحب حساب:

بستن حساب قرض الحسنه جاری به تقاضای صاحب حساب در حالت عادی….. 78

بستن حساب قرض الحسنه جاری به تقاضای صاحب حساب به دلیل مفقود شدن چک یا دسته چک        78

حسابهای مطالبه نشده80

فصل در گذشتگان82

فصل ورشکستگان85

فصل جاری راکد86

فصل انتقالی از بستانکاران87

حساب قرض الحسنه پس انداز88

نحوه افتتاح قرض الحسنه پس انداز89

انواع حسابهای سپرده قرض الحسنه پس انداز89

1- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز برای اشخاص حقیقی، رشید و
باسواد89

2- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز برای اشخاص حقیقی بی‌سواد…. 90

3- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه عادی برای اشخاص صغیر91

4- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز با وکالت یا قیومیت یا وصایت رسمی از طرف اشخاص    91

5- افتتاح حساب قرض الحسنه مشترک عادی92

6- افتتاح حساب قرض الحسنه پس انداز عادی برای اشخاص حقوقی93

نحوه پرداخت حساب قرض الحسنه پس انداز94

حساب سپرده قرض الحسنه ویژه95

افتتاح حساب قرض الحسنه ویژه96

عملیات حسابداری حساب قرض الحسنه ویژه100

حساب سپرده قرض الحسنه ویژه جوانان102

امتیازات و جوائز حساب سپرده قرض الحسنه ویژه جوانان103

عملیات حسابداری حساب سپرده قرض الحسنه ویژه جوانان106

سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت109

نحوه افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت110

1- افتتاح حساب برای اشخاص حقیقی110

2- افتتاح حساب مشترک111

3- افتتاح حساب با وکالت113

4- افتتاح حساب برای شرکت های دولتی114

5- افتتاح حساب به نام صغیر توسط قیم114

6- افتتاح حساب توسط افراد غیر از ولی، وصی و قیم115

7- افتتاح حساب توسط وصی115

نرخ سود و طریقه محاسبه آن116

سپرده سرمایه گذاری بلندمدت116

شرایط افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری بلندمدت118

افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری برای شرکت های دولتی124

نرخ سود و طریقه پرداخت آن124

عملیات حسابداری سپرده سرمایه گذاری بلندمدت126

سپرده های بیش از یک سال135

حوالجات136

نحوه صدور و حواله های عهده شعب137

فقدان چک های بانکی145

1- وظایف صاحب چک بانکی145

2- وظایف شعبه صادر کننده چک بانکی145

3- وظایف شعبه پرداخت کننده چک در رابطه با اعلام پاسخ استعلام146

پرداختهای چکهای بانکی (چک حواله) و ابزار شبه پول صادره بانکها قبل از قبولی148

حواله های صادره مشروحه ذیل فاقد کارمزد یا هزینه می‎باشد150

حواله های عهده ما151

حواله های عهده ما به نشانی محل اقامت153

حواله های عهده ما جهت واریز به حساب154

مسائل متفرقه پول رسانی156

وصول بها آب، برق، تلفن و گاز156

صندوق امانات159

باجه ها163

عملیات نقدی و انتقالی164

انعکاس عملیات باجه در حسابهای شعبه167

دو وقته نمودن ساعات کار شعب (باجه عصر169

رسیدگی به موجودی روزانه صندوق و طریقه بستن خزانه شعبه و نگهداری
کلیدها174

اضافه موجودی صندوق و خزانه179

تعدیل نقدینگی و بیمه وجوه صندوق و در راه181

تفکیک و شمارش اسکناس188

نکات مهم قبل از بستن حسابها در پایان سال مالی188

دستورالعمل بستن حسابها در پایان سال مالی189

الف- کلیات وظایف شعب،‌ حسابداری های مناطق و ادارات کل قبل از تهیه صورتهای مالی پایان سال     190

ب- مدارک لازم در پایان سال198

- نحوه ارسال مدارک از طریق شعب200

ج- مدارک ارسالی حسابداری‌های مناطق به اداره کل حسابرسی وامور مالی…. 204

د- تذکر چند نکته205

مجموعه ضمائم و پیوست ها (از 1 الی 89)

جهت دانلود کلیک کنید